Winston Churchill w Londynie: 23 miejsca w Londynie związane ze słynnym premierem Wielkiej Brytanii z czasów II wojny światowej
Winston Churchill znany jest głównie jako brytyjski premier, który poprowadził Wielką Brytanię do zwycięstwa podczas II wojny światowej.
“We shall never surrender / nigdy się nie poddamy”
Winston Churchill
(Pół Anglik, pół Amerykanin) Churchill nie był londyńczykiem z pochodzenia.
Urodził się, w zamożnej, arystokratycznej rodzinie, 30 listopada 1874 roku w Pałacu Blenheim w hrabstwie Oxfordshire.
Możesz zobaczyć ten pałac na filmie zamieszczonym poniżej.
Pałac ten położony jest w odległości około 100 km od Londynu. Jest on dostępny dla zwiedzających. Więcej informacji na jego temat znajdziesz na tej stronie internetowej.
Jednak fenomenalna linia życia Churchilla wiodła (z przerwami) ulicami Londynu przez ponad pół wieku i trudno jest znaleźć inną osobę, która miała większy wpływ na losy tego miasta, niż Churchill.
„Widzę przyszłość, uratuję kiedyś Londyn i Anglię od katastrofy”
Prorocze słowa 16-letniego Winstona Churchilla
Poniżej znajdziesz opis 23 miejsc w Londynie związanych z tą ważną postacią historyczną.
Miejsca wymieniłam poniżej w kolejności pojawiania się w życiu Churchilla.
Zobacz także mój artykuł Spacer po Londynie śladami Winstona Churchilla, aby dowiedzieć się, jak odwiedzić 16 z opisanych poniżej miejsc w nieco ponad 2 godziny. Post ten zawiera interaktywną mapę do samodzielnej nawigacji po Londynie.
Być może zainteresuje Cię także moj artykuł Spacer po Westminster, czyli dzielnicy Londynu, która była centralna dla kariery i życia Winstona Churchilla.
Miłej lektury!
CHURCHILL W LONDYNIE
Prestiżowa szkoła dla chłopców w Harrow on the Hill
Kiedy słyszymy dziś o Winstonie Churchillu, zwykle przychodzi nam na myśl starszy, zgarbiony mężczyzna, który przewodził Wielkiej Brytanii jako premier podczas II wojny światowej.
Ale oczywiście jak każdy z nas, Churchill był też kiedyś małym dzieckiem.
Jednym z miejsc w Londynie kojarzonych z młodym Winstonem Churchillem jest prestiżowa szkoła Harrow School, mieszcząca się w dzielnicy Harrow.
Churchill spędził tu cztery i pół roku – od 13 do 18 roku życia.
Harrow School to jedna z najstarszych niezależnych szkół z internatem dla chłopców w Wielkiej Brytanii (została założona w 1572!).
Wykształciła 3 laureatów Nagrody Nobla i 7 brytyjskich premierów.
Churchill był jednym i drugim. Był (dwukrotnie) brytyjskim premierem i otrzymał literacką Nagrodę Nobla w 1953 roku.
Jeden semest w tej szkole obecnie kosztuje ponad 15 tys. funtów (około 80 tys. złotych).
Ale…Churchill nie lubił szkoły!
Czas spędzony w szkole wspominał jako „najgorszy okres” swojego życia.
„Byłem szczęśliwy jako dziecko z moimi zabawkami w pokoju dziecinnym. Jestem szczęśliwszy każdego roku, odkąd stałem się mężczyzną. Ale ta przerwa szkolna tworzy ponurą, szarą plamę na mapie mojej podróży (…); czas dyskomfortu, ograniczeń i bezsensownej monotonii”
Winston Churchill, “Moja Młodość”
Churchill, który nie miał zacięcia akademickiego, wylądował w klasie wojskowej.
„Według mojego ojca nie byłem wystarczająco sprytny, aby pójść do adwokatury.”
„Mogłem wystarczająco szybko nauczyć się rzeczy, które miały dla mnie znaczenie.”
Winston Churchill, “Moja Młodość”
Churchill, mimo swojej niechęci do szkoły, odwiedzał Harrow School wielokrotnie jako dorosły mężczyzna.
Podczas jednej z wizyt w trakcie II wojny światowej (29 października 1941 roku), wybrał się tam, aby posłuchać tradycyjnych pieśni Harrow, które szczególnie lubił.
Podczas tej wizyty wygłosił przemówienie do studentów Harrow, które jest uważane za jedno z jego najlepszych.
„Musimy nauczyć się być równie dobrzy w tym, co krótkie i gwałtowne, jak i w tym, co długie i trudne.”
„Nie można powiedzieć na podstawie pozorów, jak sprawy się potoczą. Czasami wyobraźnia przedstawia rzeczy o wiele gorszymi niż są; jednak bez wyobraźni niewiele da się zrobić.”
„nigdy się nie poddawaj, nigdy, nigdy, nigdy, nigdy w niczym, wielkim czy małym”
Winston Churchill, 29 Października 1941
Szkoła w Harrow nie znajduje się w centrum Londynu (dojazd z Placu Trafalgar do Harrow zajmuje około jednej godziny) i można ją zobaczyć tylko z ulicy.
Jednak Harrow on the Hill to bardzo urokliwa część Londynu, a spacer po jej ulicach to prawdziwa przyjemność.
2. Koszary Knightsbridge (Knightsbridge Barracks)
Edukacja Churchilla w Harrow School miała na celu przygotowanie go do egzaminów do Królewskiego Kolegium Wojskowego (Royal Military College) położonego w miejscowości Sandhurst (poza Londynem) i zostania żołnierzem kawalerii.
Udało mu się to osiągnąć.
„Byłem teraz na ścieżce kariery wojskowej. Zawdzięczam to całkowicie mojej kolekcji żołnierzyków. Miałem ich prawie tysiąc pięćset.“
“…żołnierzyki zmieniły nurt mojego życia”
Winston Churchill, “Moja Młodość”
Churchill wstąpił do Royal Military College w Sandhurst w wieku 18 lat.
Podczas pobytu w Sandhurst odbył dodatkowy kurs jazdy konnej w Koszarach Knightsbridge w Londynie z Królewską Gwardią Konną.
Koszary te zlokalizowane są w pobliżu Hyde Parku.
Churchill lubił jazdę konną.
„Myślę, że byłem dość dobrze wyszkolony, aby siedzieć i kierować koniem. To jedna z najważniejszych rzeczy na świecie.”
„Żadna godzina życia spędzona w siodle nie jest stracona.”
„Śmierć w galopie to bardzo dobry rodzaj śmierci.”
Winston Churchill, “Moja Młodość”
W 1895 roku, po ukończeniu nauki (i utracie ojca miesiąc później), uzyskał pozwolenie na bycie dziennikarzem wojennym i z zapałem wkroczył w pierwsze strefy wojenne swojego życia.
Opuścił Londyn i udał się na Kubę, do Indii i Sudanu.
Kliknij tutaj, aby zobaczyć zdjęcie 21-letniego Churchilla w mundurze wojskowym 4. Pułku Huzarów Królowej w 1895 roku.
3. Pierwsze mieszkanie Churchilla w Londynie – 105 Mount Street
Po powrocie do Londynu na przełomie wieków (w 1900 roku) Churchill rozpoczął karierę polityczną i wprowadził się do mieszkania przy ulicy Mount Street 105 na Mayfair.
Mieszkanie na drugim piętrze pod tym adresem stało się jego domem.
To tu po raz pierwszy zamieszkał sam.
Podczas pobytu pod tym adresem prowadził życie typowo kawalerskie.
Mieszkając tu, po raz pierwszy został też wybrany do Izby Parlamentu jako kandydat konserwatystów (w wieku 25 lat).
Wyprowadził się spod tego adresu w 1905 roku.
Stacje metra Green Park, Marble Arch, Hyde Park Corner i Bond Street to równie dobre połączenia komunikacyjne, aby dostać się do tego miejsca.
Jest to ok. 10 minut spaceru od każdej z nich.
Na budynku tym nie znajdziesz żadnej informacji wskazującej na historyczne znaczenie tego miejsca.
Jednak dawne mieszkanie Churchilla jest łatwe do zlokalizowania, ponieważ znajduje się bezpośrednio nad sklepem z cygarami!
Sklep ten został otwarty w tym miejscu dopiero w 1976 roku (długo po śmierci Churchilla), ale jeśli lubisz cygara, polecam Ci zajrzeć do środka.
Churchill uwielbiał cygara: palił podobno od ośmiu do dziesięciu dziennie!
4. Pierwszy dom Churchilla w Londynie – 12 Bolton Street
W 1905 roku, Churchill przeniósł się do domu z czerwonej cegły przy ulicy Bolton Street (pod numer 12).
To znacznie większe mieszkanie służyło mu jako dom do 1909 roku.
Mieszkał tu, kiedy 12 września 1908 roku poślubił swoją żonę Clementine (Winston i Clementine tworzyli długie i pełne miłości małżeństwo, które przetrwało 56 lat).
„Moim najwspanialszym osiągnięciem była umiejętność przekonania mojej żony, by za mnie wyszła”.
Winston Churchill
Pierwszy dom Churchilla w Londynie znajduje się 2 minuty spacerem od stacji Green Park.
5. Kościół, w którym Churchill wziął ślub - kościół św. Małgorzaty
Kościół św. Małgorzaty to ponad 500-letni kościół położony w samym sercu Westminsteru. Sąsiaduje on z Opactwem Westminsterskim.
Churchill poślubił tu swoją żonę Clementine, ale sama ceremonią ślubną nie przypadła mu do gustu:
„Co za ulga, że ceremonia ta się już skończyła!”
Winston Churchill
Churchill odwiedził to miejsce także 37 lat później, 8 maja 1945 roku, w tzw. dniu VE (Zwycięstwa w Europie).
Po przemówieniu do narodu, w którym ogłosił koniec II wojny światowej, przybył tu na nabożeństwo dziękczynne za zwycięstwo, aby uczcić tę ważną okazję.
6. Dom Churchilla, w którym po raz pierwszy powiększyła się jego rodzina – 34 Eccleston Square
W 1909 roku Churchill, wraz z żoną, przeprowadził się na 34 Eccleston Square.
Tutaj powitał na świecie swoje pierwsze dziecko, córkę Dianę (w 1909 roku), a dwa lata później syna Randolpha (w 1911 roku). Mieszkał tu do 1913 roku, a później przez dwa lata w latach 1916-1918.
Dom ten jest łatwy do odnalezienia, ponieważ jest oznaczony niebieską tablicą upamiętniającą pobyt Churchilla w tym miejscu.
Znajduje się on zaledwie kilka minut spacerem od stacji Victoria. Stacje metra Pimlico i Sloane Square są również dogodnymi połączeniami komunikacyjnymi do wybrania się w to miejsce.
7. Dom Churchilla, w którym mieszkał pełniąc funkcję Pierwszego Lorda Admiralicji (1913-15, 1939-40)
W 1911 roku Churchill został mianowany Pierwszym Lordem Admiralicji, a dwa lata później przeprowadził się wraz z rodziną do pięknego budynku przylegającego do Horse Guards Parade, zwanego Domem Admiralicji.
Tutaj rodzina Churchilla ponownie się powiększyła.
W 1914 roku urodziła się jego córka Sara.
Churchill opuścił Dom Admiralicji w 1915 roku, ale na krótko wrócił pod ten adres 24 lata później, w 1939 roku.
8. 1 Dean Trench Street
W latach 1919-1920 Churchill mieszkał blisko Parlamentu pod adresem 1 Dean Trench Street.
Następnie przeniósł się pod adres 2 Sussex Square (1920-24), w pobliżu Hyde Parku. Jednak w tym miejscu nie ma nic do zobaczenia, ponieważ dawny dom Churchilla pod tym adresem został zniszczony podczas II wojny światowej.
9. Old War Office (Stare Biuro Wojny)
Old War Office (tzw. OWO) to majestatyczny budynek znajdujący się naprzeciwko Gwardii Konnej na ulicy Whitehall.
Został zbudowany w 1906 roku.
Brytyjski rząd wykorzystywał go jako siedzibę administracji wojskowej do 1964 roku.
Churchill pracował tu jako sekretarz stanu ds. wojny przez dwa lata (1919-21).
Budynek ten miał złą reputację jako miejsce pracy.
Jego skomplikowany układ korytarzy sprawiał, że było bardzo trudno znaleźć konkretny pokój lub osobę.
Budynek miał wtedy około 1100 pokoi i ponad 3km korytarzy!
Obecnie jest w remoncie - jest przekształcany w ekskluzywne apartamenty.
Ciekawostka: Old War Office zainspirowało Iana Fleminga do napisania serii o Jamesie Bondzie! Fleming często odwiedzał to miejsce jako oficer łącznikowy między Ministerstwem Wojny, a wywiadem brytyjskiej marynarki wojennej, a sam budynek OWO pojawił się w kilku filmach o Bondzie!
10. Dom Churchilla, w którym mieszkał będąc kanclerzem skarbu – 11 Downing Street (1924-1929)
Churchill po raz pierwszy przeniósł się na słynną ulicę Downing Street w 1924 roku.
Na razie zamieszkał pod numerem 11, w oficjalnej rezydencji brytyjskiego kanclerza skarbu.
Churchill został kanclerzem skarbu 6 listopada 1924 roku.
Pod numerem 11 Downing Street przebywał do 1929 roku.
Nr 11 Downing Street znajduje się za jedną z najlepiej zabezpieczonych bram w Londynie. Możesz zobaczyć ten budynek tylko z daleka i przez bramy znajdujące się na Whitehall lub na ulicy Horse Guards Road.
11. Ostatni dom Churchilla zanim został premierem Wielkiej Brytnii i miejsce, w którym usłyszał zapowiedź rozpoczęcia II wojny światowej – 11 Morpeth Mansions
Blok mieszkalny z czerwonej cegły przy ulicy 11 Morpeth Terrace był domem Churchilla w latach 1930-1939.
Zajmował on dwa najwyższe piętra w tym budynku.
To tutaj, wraz z żoną wysłuchał audycji radiowej ówczesnego premiera Wielkiej Brytanii, Chamberlaina, w której ten ogłosił wypowiedzenie wojny Niemcom.
Budynek ten znajduje się zaledwie kilka kroków od stacji Victoria i jest oznaczony brązową, okrągłą tabliczką.
12. Dom Churchilla, w którym mieszkał będąc premierem Wielkiej Brytanii – 10 Downing Street
W 1940 roku, w wieku 65 lat, Churchill po raz pierwszy został premierem Wielkiej Brytanii, a 10 Downing Street stało się jego oficjalną rezydencją. '
Mieszkał tu do 1945 roku, i później, podczas drugiej kadencji w latach 1951-1955.
13. Churchill War Rooms (Pokoje Narad Churchilla)
Podczas II wojny światowej Londyn i Whitehall były celami nalotów niemieckich sił powietrznych.
Najbezpieczniejszym rozwiązaniem dla rządu byłoby zarządzanie działaniami wojennymi spoza Londynu. Jednak byłoby to złe dla morale londyńczyków.
Dlatego król i parlament postanowili pozostać w Londynie.
Budynek New Public Office (znajdujący się niedaleko Downing Street 10) stał się ośrodkiem wszystkich decyzji wojennych i miejscem pracy Churchilla podczas niemieckich nalotów.
Ten ściśle tajny kompleks (zabezpieczony żelbetowymi płytami o grubości do trzech metrów) nazwano Gabinetami Wojennymi.
W jego podziemiach czołowi ministrowie, stratedzy wojskowi i premier Winston Churchill decydowali o losach Londynu (i całej Wielkiej Brytanii) podczas II wojny światowej.
Po zakończeniu wojny, tak zwane Churchill War Rooms zostały zamknięte, a następnie przekształcone w muzeum.
Churchill War Rooms to obowiązkowa (płatna) atrakcja w Londynie dla każdego, kto lubi historię.
To prawdziwa okazja, aby rzucić okiem na to, jak wyglądało życie Churchilla i ludzi, którzy z nim pracowali podczas tych mrocznych dni (i nocy) II wojny światowej.
14. Pałac Buckingham
Pałac Buckingham to było symboliczne miejsce dla Churchilla.
Jako premier Wielkiej Brytanii spotykał się tu regularnie, najpierw z królem Jerzym VI, a później z królową Elżbietą II.
Premier Wielkiej Brytanii spotyka się z monarchą w Pałacu Buckingham w każdą środę.
Ale co ważniejsze, miał tu też swój moment wielkiego triumfu.
8 maja 1945 roku (dzień po podpisaniu przez Niemcy bezwarunkowej kapitulacji), Churchill publicznie dołączył do króla i jego rodziny na słynnym balkonie Pałacu Buckingham, aby świętować zakończenie II wojny światowej.
Był to jeden z najważniejszych momentów w jego życiu. Dzielił go nie tylko z rodziną królewską, ale także z tysiącami londyńczyków, którzy licznie zgromadzili się przed Pałacem.
15. Dom, w którym zmarł Churchill - 28 Hyde Park Gate
Dom pod adresem 28 Hyde Park Gate to miejsce, w którym Churchill mieszkał najdłużej (w latach 1945-1965, z 4-letnią przerwą na Downing Street 10, podczas drugiej kadencji premiera).
Tu też zmarł, 24 stycznia 1965 roku w wieku 90 lat (12 dni wcześniej doznał udaru mózgu).
*Churchill przez całe swoje życie doświadczył około 10 udarów, ale większość z nich była niegroźna.
Co ciekawe, zmarł w siedemdziesiątą rocznicę śmierci swojego ojca, przeżywając go dwukrotnie (jego ojciec zmarł w wieku 45 lat).
“Jestem tym wszystkim tak bardzo znudzony.”
Ostatnie słowa Winstona Churchilla
Rezydencja Churchilla w tym miejscu jest upamiętniona niebieską, okrągła tablicą.
Ostatni dom Churchilla można znaleźć na uroczej uliczce zwanej Hyde Park Gate, po południowej stronie Hyde Parku. Najbliższe stacje metra to Gloucester Road i South Kensington.
„Operation Hope Not”
W 1953 roku, po jednym z wcześniejszych udarów Churchilla, królowa Elżbieta II zadecydowała, że jego pogrzeb powinien być „na skalę odpowiadającą jego pozycji w historii”. Nakazała przygotowanie planu pogrzebu państwowego dla jej ulubionego premiera. Planowi temu nadano kryptonim „Operation Hope Not”.
16. Pałac Westminsterski
Churchill, przez większość swojego dorosłego życia był aktywnym parlamentarzystą i Pałac Westminsterski (w którym mieści się siedziba brytyjskiego parlamentu) był jego miejscem pracy.
Po jego śmierci, jego trumna leżała przez trzy dni w Westminster Hall (część Pałacu) wystawiona na widok publiczny.
17. Katedra św. Pawła
Katedra św. Pawła to jeden z najbardziej rozpoznawalnych zabytków Londynu.
Podczas II wojny światowej Churchill wierzył, że przetrwanie tego budynku jest kluczowe dla utrzymania dobrego morale londyńczyków i nakazał jego ochronę za wszelką cenę.
Zdjęcie katedry św. Pawła wykonane podczas jednego z ciężkich niemieckich nalotów podczas II wojny światowej (tzw. Drugiego Wielkiego Pożaru Londynu) stało się najsłynniejszym zdjęciem tej wojny.
Choć poważnie uszkodzona w czasie wojny, Katedra św. Pawła zdołała przetrwać.
Nic więc dziwnego, że w 1965 roku wybrano ją na miejsce ceremonii pogrzebowej Winstona Churchilla.
18. Twierdza Londyńska (Tower of London)
Po ceremonii pogrzebowej w Katedrze św. Pawła, trumna z ciałem Churchilla została przeniesiona do Twierdzy Londyńskiej.
Tutaj wystrzelono 90 salw armatnich – po jednej na każdy rok życia Churchilla.
19. Stacja Waterloo
Churchill, jako młody człowiek, często korzystał ze stacji Waterloo (raz nawet zdarzyło mu się użyć Stacji Cmentarnej!).
Stacja ta była także ostatnim przystankiem Churchilla w Londynie.
Z Tower of London jego trumna została przetransportowana rzeką do stację Waterloo, a następnie została przewieziona specjalnym pociągiem do Bladon.
Churchill chciał być pochowany na cmentarzu w Bladon, na obrzeżach Pałacu Blenheim czyli miejsca, w którym się urodził.
20. Grób niani Elizabeth Everest, czyli kobiety, która wychowała Winstona Churchilla
„Byłem dzieckiem epoki wiktoriańskiej”
Winston Churchill, “Moja Młodość”
Churchill, jak większość ludzi urodzonych i wychowanych w jego epoce, miał dość oziębłych rodziców.
„Moja matka wywarła to samo wspaniałe wrażenie na moim dziecięcym oku. Świeciła dla mnie jak Gwiazda Wieczorna. Bardzo ją kocham – ale z dystansu.”
Winston Churchill, “Moja Młodość”
Rodzice wysłali go do szkoły z internatem, gdy miał 7 lat (widział się z nimi raz w roku!).
I zdecydowanie nie podobał mu się ten układ!
„Nic nie mogłem z tym zrobić. Los szybko popchnął mnie do przodu. W kwestii opuszczenia domu konsultowano się ze mną mniej więcej w takim stopniu, jak w kwestii sprowadzenia mnie na ten świat.”
Winston Churchill, “Moja Młodość”
Z daleka od przetartych londyńskich szlaków turystycznych, na Cmentarzu City of London w Newham, można znaleźć grób kobiety, która (praktycznie) wychowała Winstona Churchilla - grób niani Elizabeth Everest.
Była ona mu bliska przez całe dorosłe życie.
Po jej śmierci, Churchill zapłacił za jej nagrobek i zapewniał środki finansowe na utrzymanie jej grobu przez wiele lat.
Na jej grobie do dziś widnieje napis: „by Winston Spencer Churchill, Jack Spencer Churchill” (Jack Spencer Churchill był młodszym bratem Winstona).
Cmentarz, na którym znajduje się grób Everest położony jest niedaleko stacji Manor Park (obsługiwanej przez Linię Elizabeth). Jest on zwykle otwarty od 9:00 do 16:30.
21. Pomnik Churchilla na Placu Parlamentu
Najbardziej znanym pomnikiem Churchilla w Londynie jest jego rzeźba umieszczona w honorowym miejscu na Placu Parlamentu.
Churchill “spogląda” w kierunku Pałacu Westminsterskiego i słynnego Big Bena.
Pomnik ten został odsłonięty publicznie przez jego żonę Clementine w 1973 roku.
Churchill sam wybrał lokalizację tego pomnika 25 lat wcześniej!
22. „Sojusznicy” czyli rzeźba Winstona Churchilla i Franklina Delano Roosevelta
Kolejny pomnik Winstona Churchilla można znaleźć na ulicy New Bond Street, niedaleko jego pierszego mieszkania.
Uśmiechnięty Churchill siedzi na ławce obok prezydenta Stanów Zjednoczonych Franklina Delano Roosevelta i trzyma cygaro* w ręku (podobnie jak jego towarzysz).
Ciekawostka: wszyscy przywódcy Wielkiej Trójki (Churchill, Roosevelt i Stalin) zmarli doznając udaru mózgu.
Rzeźba ta została osłonięta w 1995 roku, 30 lat po śmierci Churchilla.
23. Pub Churchilla (Churchill Arms)
The Churchill Arms to jeden z najbardziej rozpoznawalnych pubów w Londynie.
To także najlepszy wybór pubu na londyński spacer śladami Churchilla.
Pub ten został zbudowany w 1750 roku i był często odwiedzany przez dziadków Churchilla.
Obecną nazwę nadano mu jednak dopiero po II wojnie światowej.
Pub ten utrzymuje, że sam Churchill bywał tu częstym gościem. Biorąc pod uwagę, że był on znany z tego, że lubił się napić i mieszkał przez 20 lat w niewielkiej odległości od tego pubu, może być w tym jakieś ziarnko prawdy!
Wewnątrz pubu znajdziesz mnóstwo pamiątek po Churchillu…
…oraz tajską restaurację!
Oprócz niezaprzeczalnego związku z Churchillem, pub ten słynie również z pięknych instalacji kwiatowych i ekstrawaganckich dekoracji bożonarodzeniowych.
Pub Churchill Arms zamyka moją listę 23 miejsc w Londynie związanych z Winstonem Churchillem.
Więcej podobnych artykułów możesz znaleźć na moim blogu London By An.
Znajdziesz tam także sporo wskazówek dotyczących zwiedzania Londynu, włącznie z gotowymi szlakami spacerowymi po Londynie.
ZOBACZ TAKŻE
Witam Cię na moim blogu London by An.
Znajdziesz tu nie tylko gotowe trasy spacerowe po Londynie, ale także setki ciekawostek i tysiące zdjęć, które z pasją kolekcjonuję od ponad dzisięciu już lat.
Serdecznie zapraszam do lektury.
Udanego odkrywania Londynu!
Ania